Bijela gorušica

Gorušica je poput brokula i kupasa biljka koja pripada porodici krstašica ili kupusnjača. Gorušica vodi porijeklo iz umjerenih oblasti Evrope. Ona se hiljadama godina uzgaja na tlu Sjeverne Amerike, Azije i Evrope kao ljekovita biljka, a poznavali su je i stari Grci i Rimljani. Decenijama je važila za usjev široke primjene, a najviše se proizvodila u Kaliforniji i Montani i to do 1950. godine, da bi se desetak godina kasnije proizvodnja gorušice premjestila u države Srednjeg zapada. Danas se uzgaja u preko dvadeset zemalja, među kojima su zemlje Evropske unije, Nepal, Kanada, Ukrajina i Indija. Zbog svog okusa i ljekovitosti, upotreba gorušice je prilično popularna širom svijeta.

Zbog komercijalnog uzgoja, kao i upotrebe stabljike cvijeta, lista i sjemena, najpoznatije su tri vrste gorušice i to: bijela gorušica (Sinapis alba), crna gorušica (Sinapis nigra) i smeđa gorušica (Sinapis juncea). Blaži okus je karakteristika bijele gorušice dok crna i smeđa gorušica imaju jači miris i okus.

Hranjivi sastojci gorušice

Gorušica je biljka čiji svaki jestivi dio sadrži elemente koji su važni za naš organizam. Sjeme gorušice je bogat izvor minerala poput kalcijuma, magnezijuma, fosfora i kalijuma. Takođe, ono je dobar izvor dijetetskih folata i vitamina A. Listovi gorušice su odličan izvor minerala koje smo maloprije spomenuli, a to su kalijum, kalcijum i fosfor. Oni su i dobar izvor magnezijuma i dijetetskih vlakana. Listovi su neizmjerno bogati sadržajem vitamina, kao što su vitamin A i vitamin K sa folatima, te vitamin C u umjerenim količinama.

Fenoli i drugi vrijedni nutrijenti prisutni u raznim dijelovima ove biljke, kao što je sjeme i list, kao i ulje koje se iz nje dobija, imaju široku ljekovitu primjenu i jedinstven okus. U nastavku ćemo se dotaći efikasnosti gorušice u terapeutske svrhe.

Sprečava karcinom

S obzirom da pripada porodici kupusnjača, gorušica ima sjeme koje sadrži ogromne količine zdravih fitonutrijenata koji se zovu glukozinolati i koji su se pokazali efikasni protiv raznih oblika karcinoma, kao što su karcinom mokraćne bešike, debelog crijeva i grlića materice. Glukozinolati se razgrađuju formirajući izotiocijanate pomoću enzima mirozinaze koji se nalaze u gorušici. Razna istraživanja su pokazala da ove komponente imaju antikancerogeno dejstvo jer zaustavljaju rast ćelija raka i čak štite organizam od njihovog razvijanja. Hemopreventivne osobine sjemena gorušice pomažu vraćanju nivoa glutationa i stimulišu indukciju apoptoze ne nanoseći štetu normalnim zdravim ćelijama.

Liječi psorijazu

Sjeme gorušice je efikasno protiv psorijaze koja je hroonični upalni autoimuni poremećaj. Naučna ispitivanja su potvrdila njenu efikasnost u liječenju upala i rana povezanih sa psorijazom. Kako istraživanje kaže, liječenje sjemenom gorušice stimuliše i aktivnost dobrih enzima poput superoksid dismutaze, glutation peroksidaze i katalaze koje podstiču zaštitno i iscjeliteljsko dejstvo kod ovakvih oboljenja.

Ublažava kontaktni dermatitis

Sjeme gorušice ima terapeutsko dejstvo kod kontaktnog dermatitisa. Načna ispitivanja pokazuju da konzumacija sjemena gorušice pomaže u liječenju simptoma vezanih za kontaktni dermatitis, a to su zarastanje tkiva i smanjenje otoka uha.

Poboljšava kardiovaskularno zdravlje

Ulje gorušice je zdrav odabir kada treba da izaberemo jestivo ulje. Istraživanja koja su procjenjivala dejstvo ulja gorušice na pacijente koji su imali predispozicije za srčani udar, dala su pozitivne rezultate po pitanju smanjenja stope srčane aritmije, smanjenja ventrikularne hipertrofije, te bola u prsima koji je vezan za ovo stanje. Kardioprotektivno svojstvo ulja gorušice vjerovatno pripisuje prisustvu omega-3 masnih kiselina pored drugih korisnih elemenata.

Ublažava respiratorne probleme

Vrijednost sjemena gorušice je u tome što se njime mogu izliječiti problemi prehlade i sinusa. Odličan je dekongestiv i ekspektorans koji pomaže uklanjanju sluzi iz disajnih puteva. Razni kućni lijekovi ukuljučuju upotrebu sjemena ili ulja gorušice za liječenje niza oboljenja vezanih za sinuse. To je, na primer,  mljeveno sjeme gorušice za namakanje stopala da bi se otpušili disajni organi, kao i čaj za grgljanje za umirenje upaljenog grla. Imajući sposobnost zagrijavanja, gorušica može da prodre duboko u tkiva i ukloni višak nakupljene sluzi. Ovo osobina gorušice je poziv na oprez s obzirom da može da stvori osećaj peckanja na tkivu koje nije zaštićeno.

Pokazalo se da je sjeme gorušice može da izliječi hronični bronhitis. Tokom astmatičnog napada, masaža mješavinom ulja gorušice i male količine kamfora olakšava disanje uklanjajući šlajm. Melem ili vruća kašna obloga od sjemena gorušice se od davnina koriste za liječenje bronhitisa i za stimulisanje cirkulacije.

Liječi bolove

Vruća kašna obloga ili melem od sjemena gorušice pomaže izlječenju bolova i grčeva. Gorušica ima svojstvo da izazove crvenilo i iritaciju, pa kad se nanese kao melem, ima analgetičko dejstvo, te ublažava bol uzrokovan paralizom udova, reumatizmom i drugim bolovima u mišićima. Važno je napomenuti da melem od gorušice može uzrokovati stvaranje plikova ako se nanese direktno na kožu. Da bi se to izbjeglo, trebalo bi na kožu staviti komad lanenog platna, pa na njega melem.

Odbija otrove

Sjeme gorušice posjeduje zaštiitna emetička svojstva koja se odupiru dejstvu otrova na organizam. Dekokt od sjemena gorušice pomaže u čišćenju organizma naročito u slučaju trovanja uzrokovanog uzimanjem narkotika i prekomjernim unosom alkohola.

Liječi gljiivične infekcije

Antibakterijska svojstva sjemena gorušice su se pokazala djelotvornim za izlječenje ožiljaka nastalih kao posljedica gljivične infekcije na koži. Lokalno nanošenje paste od sjemena gorušice na čistu kožu opranu toplom vodom umiruje simptome vezane za gljivične infekcije.

Njeguje kožu i kosu

Gorušica doprinosi i ljepoti. Ukoliko ulje ove biljke prokuvate sa listovima hene, to vam može pomoći kod stimulacije zdravog rasta kose. Sjeme gorušice, prženo na ulju susama ili kokosa, je efikasno za liječenje akni i lice čine čistijim.

Kontroliše dijabetes

List gorušice je idealan za dijabetičare. Istraživanja su pokazala da ova biljka svojim antioksidantskim svojstvima pomaže neutralisanju dejstva slobodnih radikala, te štiti od lošeg uticaja oksidativnog stresa kod dijabetičara. Istraživanje je pokazalo da ulje gorušice pomaže smanjenju nivoa glikoliziranih proteina i seruma glukoze. Pomaže smanjenju peroksidacije lipida i stimuliše metabolizam glukoze.

Ima sposonost snižavanja holesterola

Listovi gorušice imaju zapanjujuću moć snižavanja holesterola. Istraživanja su pokazala da povrće iz porodice kupusnjača ima nevjerovatnu sposobnost da poveže žučne kiseline u digestivnom traktu i tako ih lakše izbaci iz organizma. Žučne kiseline se obično sastoje od holesterola, a proces vezivanja pomaže njegovom smanjenju. Još jedna činjenica važna pomena je ta da potpareni listovi gorušice bolje povezuju žučnu kiselinu nego sirovi listovi. Zato, blago ih potparite, te dodajte malo pečenog kima, soli i paprike. Uživajte!

Listovi gorušice su ogroman izvor nutrijenata, te utiču na smanjenje formiranja blokada u arterijama i sprečavanje poremećaja kao što je ateroskleroza. U ovim listovima ima i vitamina B6 koji sprečava zgrušavanje trombocita i ublažava rizik od tromboze.

Liječi menopauzu

Listovi gorušice se mogu pokazati kao djelotvorni kod žena koje su u stanju menopauze. Prisustvo magnezijuma i kalcijuma podstiče zdravlje kostiju i sprečava gubitak koštane mase koji se povezuje sa menopauzom. Pomaže u nadomještanju niskog sadržaja magnezijuma u kostima i može pomoći smanjenju rizika od osteoporoze kod žena u menopauzi.

Pomaže detoksifikaciji

Listovi gorušice mogu pomoći sistemu detoksikacije organizma jer sadrže jake antioksidanse i vlakna. Glukozinolati u listovima pomažu regulaciji dejstva enzima u procesu detoksikacije, kao i eliminaciji toksina iz organizma.

 

Neželjena dejstva gorušice

Uvijek se preporučuje da budete oprezni kada nešto probate prvi put, naročito kada niste svjesni alergijskih reakcija, kao što je hipersenzitivnost na sjeme gorušice. Neka poznata neželjena dejstva su:

Problemi sa kožom: Gorušica se odlikuje sposobnošću zagrijavanja, stoga budite oprezni kada je nanosite na kožu.

Strumogene supstance: Termički neobrađeno sjeme i list gorušice sadrže supstance koje se zovu strumogeni koji mogu da poremete funkciju štitne žlijezde. Ljudi koji već imaju problem sa štitnom žlijezdom bi uvijek trebalo da termički obrade gorušicu prije nego što je upotrebe, radi neutralisanja pomenutih elemenata.

Oksalati: Gorušica sadrži oksalat koji je poznat po tome što ometa apsorpciju kalcijuma. Ljudi koji već pate od poremećaja vezanih za oksalate, kao što je kamen u bubregu, trebalo bi da budu oprezni, te da ne uzmu prekomjernu dozu.

 

Sažetak

Gorušica je efikasna za ublažavanje bola uzrokovanog ukočenim mišićima, bolnim zglobovima, za ublažavanje zapušenosti šlajmom, tumora i upale pluća. Smatra se da sjeme gorušice pomaže liječenju konvulzije kod djece. Gorušica u prahu ublažava bol i nelagodnost tokom menstruacije. Pomaže stimulaciji metabolizma i uklanjanju viška masti. Listovi gorušice imaju veliku količinu vitamina A, koji može poboljšati zdravlje očiju, i vlakana koja poboljšavaju varenje. Nutritivno dejstvo magnezijuma u gorušici pomaže održavanju zdravog tonusa i funkcionisanju krvnih sudova.

https://biljna-apoteka.ba/proizvod/gorusica-slacica-sjeme-sinapis-alba/